W ramach obchodów 30. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa pod hasłem „Połączeni dziedzictwem” w minioną sobotę odbyło się plenerowe wydarzenie, którego celem było przybliżenie dziejów kościoła św. Trójcy w Bierutowie w kontekście 400. rocznicy wmurowania kamienia węgielnego. Na uczestników wydarzenia czekała przegotowana wystawa archiwalnych dokumentów i fotografii, które pozwoliły poznać dawny wygląd, wnętrze oraz najbliższą okolice obiektu. Kolejnym punktem był niezwykle ciekawie przedstawiony wykład dr Zygmunta Łuniewicza związanego z Wydziałem Architektury Politechniki Wrocławskiej dotyczący architektury naszego bierutowskiego zabytku. Następnie w aurze wrześniowych kropli deszczu o losach kościoła na przestrzeni lat opowiedział regionalista Grzegorz Michalak. Na zakończenie ruiny rozświetliła iluminacja. Dziękujemy wszystkim, którzy pomimo bardzo zmiennej i momentami trudnej pogody zdecydowali się zostać z nami do końca i poznać bliżej naszą lokalną historię.
Wydarzenie miało także na celu przypomnieć i uwrażliwić mieszkańców Bierutowa, że teren na którym znajdują się ruiny jest cmentarzem, a więc miejscem pochówku dawnych mieszkańców Bierutowa, co doskonale można dostrzec na ostatniej archiwalnej ilustracji.
Fot. Piotr Michalak, Paweł Rozwód oraz OKiS w Bierutowie.
------
*Nie jest możliwe określenie liczby mieszkańców Bierutowa jacy przez te stulecia mogli być pochowani na tym terenie. Za mało prawdopodobne należy uznać grzebanie mieszkańców na innych parcelach. Wprawdzie wyniki badań prowadzone przy kościele św. Katarzyny wskazują że miejsce to było użytkowane jako nekropolia najwyższych rodów (odkryto groby, które wiązać należy z członkami rodziny książęcej). W związku z tym wykluczyć należy grzebanie mieszkańców na tym terenie, tym bardziej że wraz z rozwojem miasta był to teren intensywnie zabudowany. Mniejszość Żydowska była grzebana na cmentarzach w Miłocicach, lub Kijowicach, lecz to stanowi tylko niewielką liczbę wszystkich mieszkańców Bierutowa oraz okolicznych wsi, gdyż do tej pory nie zlokalizowano cmentarza chociażby w m. Karwiniec. Posiłkując się zestawieniem tabelarycznym w pracy Pani Magdaleny Kierycz możliwe jest bardzo ogólne i niepełne oszacowanie ludności która mogła być pochowana na tej parceli. Należy jednak pamiętać że na cmentarzu Ewangelickim chowano również ludność tego obrządku z sąsiednich wsi.
Na podstawie tego opracowania (https://jbc.jelenia-gora.pl/Content/34859/bierutow.html...) można założyć, że w ciągu 100 lat z samego Bierutowa mogło być pochowanych około 13 tysięcy ludzi. Uznając że rozmieszczenie grobów było równomierne a obszar był zawężony do 1.2 ha to na terenie działki nr 5 może znajdować się około 5-6 tysięcy grobów (mieszkańców Bierutowa). Część z nich została zniszczona podczas budowy budynku przedszkola, lecz sposób prac mógł doprowadzić do przemieszania materiału kostnego na warstwy płytsze i konieczne będzie przeprowadzenie wyprzedzających badań archeologiczno – antropologicznych.
Nie należy jednak zapominać o tym że pod jamami grobowymi z XIX i XX stulecia znajdują się pochówki wcześniejsze. Ile warstw, w jakiej ilości… dane te bez przeprowadzenia badań archeologicznych, szeroko płaszczyznowych pozostają tajemnicą…
*Źródło: opracowanie Paweł Rozwód Archekon Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska